Ocalałe części dawnego mostu w Łażanach, decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, zostały wpisane do rejestru zabytków. Droga do pomyślnego zakończenia tej procedury była długa.

Działania przy realizacji projektu „Renowacja i ekspozycja elementów żeliwnego mostu łukowego w Łażanach przez rzekę Strzegomkę” zostały zapoczątkowane kilka lat wcześniej. Gmina Żarów podpisała z Politechniką Opolską umowę współpracy i to właśnie dziełem tamtejszych ekspertów powstała dokumentacja techniczna ocalałych elementów wspomnianego mostu oraz wstępny projekt ich ekspozycji. Dokumentacja, czyli karty zabytków ruchomych sporządzone każda dla każdego elementu mostu, została przesłana do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na ich podstawie konserwator zabytków wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego relikty żelaznego mostu łukowego wykonanego w 1796r. na zamówienie hrabiego Nicolasa Augusta W. von Burghaussa według projektu angielskiego inżyniera Johna Baildona w hucie „Mała Panew” w Ozimku, wydobyte z dna rzeki Strzegomki w latach po. XX w. oraz w 2003r. w miejscowości Łażany. Łącznie do rejestru zabytków wpisanych zostało łącznie 19 fragmentów dawnego mostu.

- Ukończony został kolejny etap projektu pn „Renowacja i ekspozycja elementów żeliwnego mostu łukowego w Łażanach przez rzekę Strzegomkę”, mam tutaj oczywiście na myśli wpisanie zachowanych elementów tego mostu do tzw. rejestru zabytków ruchomych przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Jest to rezultat współpracy Urzędu Miejskiego w Żarowie, Politechniki Opolskiej oraz Żarowskiej Izby Historycznej działającej w ramach Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Żarowie. Wspomniane elementy uznane zostały pełnoprawnie za zabytek techniki, z czego osobiście bardzo się cieszę. Jest to kolejne i niezbędne ogniwo na drodze do zamierzonego celu. Przed nami etap kolejny, czyli wstępne zabezpieczenie konserwacyjne zgodnie z wytycznymi WUOZ oraz pozyskanie zewnętrznych środków finansowych na renowację i ekspozycję tego wyjątkowego dzieła techniki, jakim są ocalałe elementy pierwszego na kontynentalnej części Europy, mostu żelaznego (żeliwnego) z 1796 roku – mówi Bogdan Mucha z Żarowskiej Izby Historycznej.

Ocalałe części dawnego mostu w Łażanach należą do cennych artefaktów dziedzictwa kultury jako niegdyś pierwszego na kontynencie europejskim mostu żelaznego. 

- Wpisanie tak cennego dla mieszkańców gminy Żarów znaleziska do rejestru zabytków ruchomych jest nie tylko wielkim wyróżnieniem, ale przede wszystkim nadaniem mu wielkiej rangi. Powyższe działania umożliwią nam wnioskowanie o środki finansowe na odpowiednią ich ochronę i ekspozycję przynależną zabytkom. Dziękuję za zaangażowanie przy realizacji tego projektu pracownikom Politechniki Opolskiej oraz Panu Bogdanowi Musze z Żarowskiej Izby Historycznej – mówi burmistrz Przemysław Sikora.

Magdalena Pawlik